News Continuous Bureau | Mumbai
Russia-Ukraine War : રશિયા- યુક્રેન (Russia Ukraine war) વચ્ચેનું યુદ્ધ લંબાઈ રહ્યુ છે,જેનો અંત નજીક જાણતો નથી. ગત અઠવાડીયા માં રશિયાના ભુતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ દિમિત્રી મેદવેદેવએ કહ્યું હતુ “કે જો અમેરિકા અને તેના સાથી રાષ્ટ્રો યુકેનને શસ્ત્રો પુરા પાડવાનું બંધ કરે તો રશિયાના સ્પેશિયલ મિલીટરી ઓપરેશનનો અંત આવશે અથવા ૧૯૪૫ મા અમેરિકાએ પરમાણુ શસ્ત્રનો ઉપયોગ કરી યુદ્ધનો અંત લાવ્યો હતો તેવું કરવુ પડે.” મેદવેદેવનુ આ વિધાન ઉભા થઈ ચૂકેલા સંભવિત જોખમની આગાહી છે. યુક્રેનનુ ઝાપોરિઝિયા ન્યુક્લિયર ફ્લેશપોઈન્ટ (Zaporizhia Nuclear Power Station) બની રહ્યુ છે.આ પ્લાન્ટ નજીક સતત તોપમારો થઈ રહ્યો છે.ઇન્ટરનેશનલ એટોમિક એનર્જી એજન્સી (આઈએઈએ) એ યુક્રેનમાં રશિયન-નિયંત્રિત ઝાપોરિઝ્ઝિયા ન્યુક્લિયર પાવર પ્લાન્ટની આસપાસ શેલિંગ વિશે ચેતવણી આપી છે, અને કહ્યું છે કે તે “ન્યુક્લિયર ડિઝાસ્ટર -પરમાણુ આપત્તિ” તરફ દોરી શકે છે.
રશિયા(Russia) અને યુક્રેને એકબીજા પર પ્લાન્ટ પર હુમલો કરવાનો અને “પરમાણુ આતંકવાદ”નો આરોપ લગાવ્યો છે. આઈએઈએ એ “અત્યંત સંયમ” જાળવવાની વિનંતી કરી છે અને બંને પક્ષોને આ વિસ્તારને બિનલશ્કરીકરણ કરવા હાકલ કરી છે. ઝાપોરિઝ્ઝિયા પરમાણુ પાવર પ્લાન્ટ યુક્રેનની રાજધાની કિવથી લગભગ ૫૫૦ કિમી (૩૪૨માઈલ) દક્ષિણપૂર્વમાં અને ૧૯૮૬માં વિશ્વના સૌથી ખરાબ પરમાણુ પાવર પ્લાન્ટ અકસ્માતનું સ્થળ ચેર્નોબિલથી લગભગ ૫૨૫ કિમી ( ૩૨૫ માઈલ) દક્ષિણમાં, નિપર નદી પર દક્ષિણ યુક્રેનિયન મેદાનમાં સ્થિત છે.ઝાપોરિઝ્ઝિયા પરમાણુ પાવર પ્લાન્ટએ યુરોપમાં સૌથી મોટો અને વિશ્વના ૧૦સૌથી મોટા પ્લાન્ટમાંનોએક છે. તે રશિયાના યુદ્ધમાં પણ કેન્દ્રિય છે.છ પાવર યુનિટ સાથે, ઝાપોરિઝ્ઝિયા ન્યુક્લિયર પાવર પ્લાન્ટ યુક્રેનમાં સૌથી મોટી પરમાણુ પાવર સુવિધા છે જે યુક્રેનની અડધી પરમાણુ શક્તિ ઉત્પન્ન કરે છે.પ્લાન્ટની કુલ ક્ષમતા લગભગ ૬૦૦૦ મેગાવોટ છે, જે લગભગ ચાલીસ લાખ ઘરો માટે પૂરતી છે.આ પ્લાન્ટ ક્રિમીયાથી લગભગ ૨૦૦ કિમી (૧૨૫માઈલ) દૂર સ્થિત છે, જેને રશિયાએ સાલ ૨૦૧૪ માં પોતાનો ભાગ બનાવ્યુ હતુ.હાલમાં, પ્લાન્ટ યુક્રેનિયન સ્ટાફ દ્વારા સંચાલિત છે, પરંતુ રશિયન લશ્કરી એકમો સુવિધાનું રક્ષણ કરે છે.હાલ આ પરમાણુ પાવર સુવિધા પર સૌથી મોટુ જોખમ તોળાઈ રહ્યુ છે. ગત જૂન મહીનાની શરુઆતમાકાખોવકા હાઇડ્રોઇલેક્ટ્રિક પાવર પ્લાન્ટ ખાતે ડેમના મોટા ભંગને કારણે ડીનીપ્રો નદીમાં પાણીનો વિશાળ જથ્થો છોડવામાં આવ્યો, ડઝનેક નગરો અને ગામોમાં પૂર આવ્યું હતુ અને હજારો લોકોનું સ્થળાંતર થયું . ડેમ પાછળનો જળાશય પણ ઝાપોરિઝ્ઝિયા “ન્યુક્લિયર પાવર પ્લાન્ટ-એનપીપી ખાતે પરમાણુ રિએક્ટર માટે ઠંડુ પાણીનો સ્ત્રોત હતો., તમામ પરમાણુ રિએક્ટર્સને શટ-ડાઉન મોડમાં પણ સતત ઠંડકની જરૂર પડે છે જેથી ખતરનાક ઓવરહિટીંગ ટાળવા માટે પર્યાવરણમાં રેડિયોલોજીકલ પ્રસાર થાય છે. સદનસીબે આ કિસ્સામાં, પ્લાન્ટમાં એક વિશાળ અલગ કૂલિંગ તળાવ છે, જે હાલમાં અકબંધ છે. જો કે, જો રિફિલિંગની જરૂર હોય, તો આ માટેનો મુખ્ય સ્ત્રોત જળાશય હતો. તેથી ડેમનો ભંગ ઠંડક આપતા તળાવોને વધુ મુશ્કેલી મા મુકી પરમાણુ પ્લાન્ટ માટે રક્ષણના એક સ્તરને ઓછુ થયુ છે.
આ સમાચાર પણ વાંચો: Deepak Parekh Salary Offer Letter: HDFC બેંકમાં જોડાયા પછી દીપક પારેખનો પગાર કેટલો હતો? 45 વર્ષ પહેલાનો ઓફર લેટર વાયરલ થઈ રહ્યો છે
ઝાપોરિઝ્ઝિયા એનપીપીમાંથી વિનાશક પરમાણુ કિરણોત્સર્ગ મુક્ત થવાનું સૌથી સંભવિત કારણ એ વિસ્તારમાં ભારે શસ્ત્રોનો ઉપયોગ રહે છે જે રિએક્ટરમાં ઠંડકનું પાણી પમ્પ કરવા અથવા કિરણોત્સર્ગી કચરો સામગ્રી અથવા કૂલિંગ તળાવની દિવાલો પર પ્રહારો તરફ દોરી જવા માટે મહત્વપૂર્ણ વિદ્યુત પુરવઠો કાપી શકે છે.વિદ્યુત પુરવઠા વિના, પ્લાન્ટની અખંડિતતા માત્ર ઇમરજન્સી ડીઝલ જનરેટર દ્વારા જાળવવામાં આવે છે જે પાણીના પંપને મર્યાદિત સમય માટે જ ચાલુ રાખી શકે છે.રિએક્ટર સાઇટ પર માર્ચ ૨૦૨૨ થી રશિયન સૈન્ય દળો દ્વારા કબજો લેવામાં આવ્યો છે – યુક્રેનિયન(Ukraine) દળો વિરુદ્ધ નદીના કાંઠા પર નિયંત્રણ ધરાવે છે. મૂળ યુક્રેનિયન એનર્ગોએટોમ પ્લાન્ટ ઓપરેટરોને ત્યાં ભારે તણાવની સ્થિતિમાં કામ કરવાનું ચાલુ રાખવાની ફરજ પાડવામાં આવી રહી છે. આ તાણમાં વધુ પડતી લાંબી શિફ્ટ, કુટુંબની સલામતી અંગે ભારે ચિંતા અને પ્લાન્ટના વડાની ધરપકડનો પણ સમાવેશ થાય છે.આ સ્થળના વિવિધ ભાગો ઘણા મહિનાઓથી રોકેટ-લોન્ચ મિસાઇલોથી આર્ટિલરી શેલ્સ અને વોરહેડ્સ દ્વારા હિટ કરવામાં આવ્યા છે.
સેટેલાઇટફોટોગ્રાફ્સ માજમીનમાં જડિત ક્રેટીંગ અને રોકેટ ટ્યુબ દર્શાવે છે. બંને પક્ષો એકબીજા પર ઈરાદાપૂર્વક પ્લાન્ટ સાઇટને નિશાન બનાવવા નો આરોપ લગાવે છે. સલામતીની મોટી ચિંતાઓના પરિણામે, ઇન્ટરનેશનલ એટોમિક એનર્જી એજન્સી એ સ્થળ અને તેની નજીકમાં મોનિટરિંગ ટીમો મૂકી છે, પરંતુ વિશ્વસનીય માહિતી મેળવવી અત્યંત મુશ્કેલ છે.ઝાપોરિઝિયા માસ્થાનિક વીજળી ગ્રીડ ખૂબ વ્યાપક અને અત્યંત સંવેદનશીલ છે. યુદ્ધ પહેલાં, ઘણી ઊંચી વોલ્ટેજ (એચ વી) પાવર લાઈનો પૂર્વમાં પરમાણુ અને થર્મલ પ્લાન્ટથી વિસ્તરેલી હતી જે હવે રશિયાના કબજા હેઠળના યુક્રેનમાં વ્યાપક વીજળી સબ-સ્ટેશનો દ્વારા છે, જ્યારે એક મોટી એચવી લાઇન ડીનિપ્રોની સામેની કાંઠે સીધી જોડાયેલ છે – યુક્રેનના નિયંત્રણ હેઠળ – મારહાનેટ્સ દ્વારા માત્ર ૧૫ કિમી દૂર. આર્ટિલરી શેલ સરળતાથી 40 કિમીથી વધુ દૂર કરી શકાય છે જ્યારે રોકેટ પ્રક્ષેપકો તેનાથી પણ આગળ પહોંચી શકે છે, તેથી સમગ્ર વિસ્તાર રશિયન અને યુક્રેનિયન બંને દળોની રેન્જમાં છે. કદાચ આશ્ચર્યજનક રીતે, આઈએઈએ એ અહેવાલ આપવાનું ચાલુ રાખ્યું છે કે વીજળીના ગ્રીડ સાથેના જોડાણો આર્ટિલરીના તોપમારો દ્વારા નાશ પામતા રહે છે જે પછી સમયાંતરે સમારકામ કરવામાં આવે છે. પાવર ટ્રાન્સફોર્મર્સ, ઇન્સ્યુલેટર, કેબલિંગ અને ઊંચી વોલ્ટેજ- એચ વી સર્કિટ બ્રેકર્સ જેવા પુરવઠાની તીવ્ર અછતને કારણે સમારકામ ખૂબ જ મુશ્કેલ છે.અત્યાર સુધી, ન તો રિએક્ટર માટે કન્ટેઈનમેન્ટ બિલ્ડીંગો, ન કેનિસ્ટરમાં ખર્ચવામાં આવેલ ઈંધણ એસેમ્બલી, ન તો મોટા ઠંડકવાળા તળાવો ગંભીર રીતે ભંગ થયા હોય તેવું જણાય છે, પરંતુ આ પરિસ્થિતી ક્યાં સુધી ચાલુ રહેશે તેની કોઈ ખાતરી નથી.રિએક્ટર કોર કન્ટેઈનમેન્ટ સ્ટ્રક્ચરની બહાર કેનિસ્ટર અથવા કૂલિંગ પોન્ડમાં રાખવામાં આવેલા ખર્ચાયેલા બળતણનો ભંગ એ સૌથી સંભવિત જોખમનું દૃશ્ય છે.આ સ્પેન્ટ થયેલાખર્ચવામાં આવેલ ઇંધણ હજુ પણ અત્યંત કિરણોત્સર્ગી છે અને મિસાઇલો, શેલ અને રોકેટ સ્ટ્રાઇક્સ માટે સંવેદનશીલ છે જે કિરણોત્સર્ગને સીધો ફેલાવી શકે છે અથવા કિરણોત્સર્ગ ફેલાવતી આગ શરૂ કરી શકે છે.
એરક્રાફ્ટની અસર એ અત્યંત જ્વલનશીલ એરક્રાફ્ટ ફ્યુઅલ ઓનબોર્ડને કારણે પણ નોંધપાત્ર જોખમ છે.સૌથી ખરાબ પરિસ્થિતિ એ રિએક્ટર પર પરમાણુ હૂમલો છે. સૌથી નાના પરમાણુ શસ્ત્રો દ્વારા પણ સીધી સ્ટ્રાઇક, ઉદાહરણ તરીકે, ૧૦કિલોટન ‘વ્યૂહાત્મક’ પરમાણુ શસ્ત્ર( બીજા વિશ્વયુદ્ધમાં હિરોશિમા પર છોડવામાં આવેલા તેના કરતા પણ નાનો બોમ્બ )- મુખ્ય નિયંત્રણનો ભંગ કરશે અને અત્યંત કિરણોત્સર્ગી સામગ્રીને અંદર ફેલાવશે. કોર કન્ટેઈનમેન્ટ ચૂકી ગયો હોય તેવો હૂમલો નજીકમાં સંગ્રહિત ખર્ચાયેલા બળતણનો મોટો જથ્થો ફેલાવશે. ૧૦કિલોટન નો પરમાણુ વિસ્ફોટ અને અગ્નિગોળો મોટા વિનાશનો ૧ કિમી ત્રિજ્યા ઝોન બનાવશે, એક ખાડો ૨૫ મીટર ઊંડો હશે અને કિરણોત્સર્ગી સામગ્રીને ૮ કિમી ઊંચાઈના વાદળમાં લઈ જશે અને ૩ કિમી સુધીના વિસ્તાર તેને ફેલાવશે. રિએક્ટરના કચરાના ઉત્પાદનમા લાંબા સમય સુધી ચાલતા કિરણોત્સર્ગી આઇસોટોપ્સ જેવા કે સીઝિયમ અને સ્ટ્રોન્ટિયમ હોય છે જે સરળતાથી શરીરમાં અથવા ખેતીની જમીનને દૂષિત કરતા પાકમાં શોષાય છે. આ એકલા પરમાણુ શસ્ત્રો કરતાં સેંકડો ગણી વધુ ખરાબ અને વધુ લાંબો સમય ચાલતી મોટી રેડિયેશન સમસ્યા ઊભી કરશે. જે જાનમાલ ને જે નુકશાન પહોચડશે તેની કલ્પના કરવી મુશ્કેલ છે. ચાલી રહેલુ રશિયા-યુક્રેન વચ્ચેનું યુદ્ધ બંને રાષ્ટ્રો માટે બધી રીતે અત્યંત નુકશાન કારક પુરવાર થઈ રહ્યું છે. બંને રાષ્ટ્રો યુદ્ધ ખતમ કરવા માંગે છે પણ પોતાની શરતે જે શરતો એક બીજાને માન્ય નથી. તો શુ રશિયા- યુક્રેન ફોલ્સફ્લેગ ઓપરેશન(ફોલ્સ ફ્લેગ ઓપરેશન એ જવાબદારીના વાસ્તવિક સ્ત્રોતને છૂપાવવા અને અન્ય પક્ષ પર દોષારોપણ કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે આચરવામાં આવેલું કાર્ય)નો ઉપયોગ ઝાપોરિઝિયા ન્યુક્લિયર પ્લાન્ટને બાનવી કરશે? શુ ૧૯૪૫ના હોરોશીમાં-નાગાસાકી નુ પુનરાવર્તન યુક્રેન પર થશે ?શુ ઝાપોરિઝિયા પરમાણુ પાવર સ્ટેશન ન્યુક્લિયર ફ્લેશપોઈન્ટ પુરવાર થશે?.
Mr. Mitin Sheth
આ સમાચાર પણ વાંચો: National Fish Farmers Day : દરિયાઈ માછલીના ઉત્પાદનમાં ગુજરાત દેશમાં પ્રથમ સ્થાને, માછીમારોની આવકમાં પણ થયો વધારો,
