News Continuous Bureau | Mumbai

Maharashtra Politics Crisis: અજિત પવારે (Ajit Pawar) 2 જુલાઈએ નાયબ મુખ્યપ્રધાન તરીકે શપથ લેતા પહેલા 30 જૂને રાજ્ય ચૂંટણી પંચ અને કેન્દ્રીય ચૂંટણી પંચને અરજી કરી છે. અજિત પવારના પગલાને કારણે શરદ પવાર (Sharad Pawar) નું અધ્યક્ષ પદ જોખમમાં છે . અજિત પવાર દ્વારા કરવામાં આવેલી અરજીમાં મહત્વના મુદ્દા ઉઠાવવામાં આવ્યા છે. હાલ NCPનું પ્રમુખપદ સહિતનું સમગ્ર માળખું મોટા ભાગે ખામીયુક્ત છે. કારણ કે એનસીપી (NCP) ના બંધારણની જોગવાઈઓ મુજબ કોઈ નિમણૂક કરવામાં આવી નથી. પિટિશનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પ્રમુખ પદ સહિત કોઈપણ પદ માટે ચૂંટણી પ્રક્રિયાનું પાલન કરવામાં આવ્યું નથી.

અરજી શું કહે છે?

1) રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટી (NCP) એ તેની રાજકીય વ્યૂહરચનાના ભાગરૂપે મહારાષ્ટ્રમાં શિવસેના (Shivsena) -ભાજપ (BJP) સરકારને સમર્થન આપવાનું નક્કી કર્યું છે. અજિત પવારે 2 જુલાઈ 2023 ના રોજ નાયબ મુખ્ય પ્રધાન તરીકે શપથ લીધા હતા અને NCPના નિર્ણય અનુસાર NCPના અન્ય સભ્યોએ મહારાષ્ટ્ર સરકારમાં કેબિનેટ પ્રધાનો તરીકે શપથ લીધા હતા.

2) અજિત અનંતરાવ પવાર અને NCPના અન્ય સભ્યોએ કેબિનેટ મંત્રી તરીકે શપથ લીધા. તે પછી NCP કોંગ્રેસ (Congress) માં કેટલાક તત્વો NCPના ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓ અને NCPના વિવિધ સંગઠનાત્મક હોદ્દા ધરાવતા પક્ષના પદાધિકારીઓ અને કાર્યકરોમાં ભય અને મૂંઝવણની લાગણી પેદા કરી રહ્યા છે.
3) NCP ની રચના 1999 માં રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટીના બંધારણ અને NCP ના નિયમો દ્વારા સંચાલિત થવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે કરવામાં આવી હતી. લોક પ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ, 1951 ની જોગવાઈઓ અનુસાર બંધારણ અને નિયમો પણ ભારતના ચૂંટણી પંચ (ECI) ને સોંપવામાં આવ્યા છે.
4) NCP પાર્ટીના બંધારણ અને નિયમોની જોગવાઈઓથી ભટકીને કોઈપણ પદાધિકારી પક્ષનો કોઈ નિર્ણય લઈ શકશે નહીં. એટલું કહેવું પૂરતું છે કે NCP પાર્ટીના બંધારણ અને નિયમોની જોગવાઈઓનું કડક પાલન કરીને પાર્ટી ચલાવવી જોઈએ.
5) ચૂંટાયેલા/વિધાનસભ્ય અને સંગઠનાત્મક સભ્યો બંનેમાં અસંતોષની તીવ્ર લાગણી હતી. NCP પાર્ટીના બંધારણ અને નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરીને પાર્ટી ચલાવવામાં આવી રહી છે. એનસીપીના (NCP) વિવિધ સભ્યોને ધ્યાનમાં લીધા વગર એકપક્ષીય નિર્ણયો લેવામાં આવ્યા હતા.
6) 30 જૂન, 2023 ના રોજ, નેશનાલિસ્ટ કોંગ્રેસ પાર્ટીના ધારાસભ્ય અને સંગઠન વિભાગના બહુમતી સભ્યો દ્વારા સહી થયેલો ઠરાવ પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. જેના દ્વારા અજીત અનંતરાવ પવાર રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટીના અધ્યક્ષ તરીકે ચૂંટાયા હતા. પ્રફુલ્લ પટેલ રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટીના કાર્યકારી પ્રમુખોમાંના એક હતા અને હજુ પણ છે. NCP એ મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભામાં NCP ધારાસભ્ય પક્ષના નેતા તરીકે અજિત પવારની નિમણૂક કરવાનો પણ નિર્ણય લીધો હતો અને NCPના બહુમતી ધારાસભ્યોએ પસાર કરેલા ઠરાવ દ્વારા આ નિર્ણયને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.
7) હાલમાં NCPનું પ્રમુખપદ સહિત સમગ્ર માળખું મોટાભાગે ખામીયુક્ત છે. કારણ કે એનસીપીના બંધારણની જોગવાઈઓ મુજબ કોઈ નિમણૂક કરવામાં આવી નથી. પ્રમુખ પદ સહિત કોઈપણ પદ માટે કોઈ ચૂંટણી પ્રક્રિયા અનુસરવામાં આવી નથી.
8) એનસીપી (NCP) ની વિવિધ સમિતિઓમાં નિયુક્ત પદાધિકારીઓ પણ કાયદેસર રીતે હોદ્દો ધરાવતા નથી. કારણ કે, તેમની નિમણૂંકો એનસીપીના બંધારણની વિરુદ્ધ છે.
9) મહારાષ્ટ્ર NCPના પ્રદેશ અધ્યક્ષ તરીકે જયંત પાટીલની અગાઉની નિમણૂક ગેરકાયદેસર હતી. કારણ કે તે NCP બંધારણ દ્વારા ફરજિયાત કોઈપણ પ્રક્રિયાને અનુસર્યા વિના કરવામાં આવ્યું હતું. જયંત પાટીલને મહારાષ્ટ્ર રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટીના વચગાળાના પ્રદેશ અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. તેથી, NCPના કાર્યકારી અધ્યક્ષ તરીકે, પ્રફુલ્લ પટેલે જયંત પાટિલને મહારાષ્ટ્ર NCP કોંગ્રેસના પ્રદેશ અધ્યક્ષ પદેથી હટાવીને સુનિલ તટકરેને પ્રદેશ અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત કર્યા છે.
10) વિવિધ અહેવાલો અનુસાર, જયંત પાટીલે અજિત પવાર અને મહારાષ્ટ્ર એનસીપીના રાજ્ય અધ્યક્ષ તરીકેના તેમના કથિત પદના અનુસંધાનમાં મંત્રી તરીકે શપથ લેનારા અન્ય સભ્યો સામે ગેરલાયકાતની અરજી દાખલ કરી છે. વિપક્ષના નેતા અને ચીફ વ્હીપ તરીકે જીતેન્દ્ર આવડની નિમણૂક કરવામાં આવી હોવાનું પણ જાણવા મળે છે.

આ સમાચાર પણ વાંચો : Eknath Shinde News: શિંદે જૂથે વર્ષા બંગલા પર કરી ચર્ચાઓ; મુખ્યમંત્રીએ ધારાસભ્યોની સામે કરી મોટી જાહેરાત

11) અનિલ ભાઈદાસ પાટીલે પણ જયંત પાટીલ અને જિતેન્દ્ર આવડ સામે ગેરલાયકાતની અરજીઓ દાખલ કરી છે. આમ, માનનીય રાષ્ટ્રપતિ સમક્ષ પ્રતિસ્પર્ધી ગેરલાયકાતની અરજીઓ પેન્ડિંગ છે.
12) 10/11 સપ્ટેમ્બર 2022 ના રોજ યોજાયેલ કથિત રાષ્ટ્રીય અધિવેશનમાં રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ તેમજ પક્ષના અન્ય તમામ પદાધિકારીઓની નિમણૂક કરવામાં આવી હતી તે મહત્વના કાયદાકીય અને તથ્યપૂર્ણ મુદ્દાઓને સ્પષ્ટ કરવા માટે નીચે આપેલ છે. આ નિમણૂક રદબાતલ અને અધૂરી છે. કારણ કે, રાષ્ટ્રીય અધિવેશનમાં કોણે હાજરી આપી હતી અને તેઓએ શરદ પવારની તરફેણમાં મતદાન કર્યું હતું તેનો કોઈ રેકોર્ડ નથી.
13) જયંત પાટીલની મહારાષ્ટ્ર NCPના પ્રદેશ અધ્યક્ષ તરીકે નિમણૂક પણ NCP બંધારણની જોગવાઈઓ વિરુદ્ધ છે. તેથી જ NCPના કાર્યકારી અધ્યક્ષે 2 જુલાઈ, 2023ના તેમના પત્ર દ્વારા જયંત પાટીલને આ પદ પરથી હટાવી દીધા છે. તેમજ સુનિલ તટકરેને મહારાષ્ટ્ર NCP કોંગ્રેસના પ્રદેશ અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે.
14) વાસ્તવિક NCPનું પ્રતિનિધિત્વ કોણ કરે છે તે નક્કી કરવાનું ભારતના ચૂંટણી પંચના વિશિષ્ટ અધિકારક્ષેત્રમાં છે. ભારતનું ચૂંટણી પંચ અંતિમ નિર્ણય લેશે તે પછી જ સ્પષ્ટ થશે કે NCPના વાસ્તવિક નેતા કોણ છે અને તે પછી જ પદાધિકારીઓની નિમણૂક અથવા દૂર કરવા અંગે કોઈ નિર્ણય લઈ શકાશે.
15) તેથી, ભારતના ચૂંટણી પંચ દ્વારા કોઈ નિર્ણયની ગેરહાજરીમાં, પ્રફુલ પટેલ અને સુનિલ તટકરેને પક્ષમાંથી હાંકી કાઢવા એ કાયદાના અધિકારમાં નથી પરંતુ તદ્દન ગેરકાયદેસર છે.
16) વધુમાં, માનનીય અધ્યક્ષ સમક્ષ પ્રતિસ્પર્ધી અયોગ્યતાની અરજીઓ પેન્ડિંગ છે. ગેરલાયકાતની અરજી પર નિર્ણય લેવાની સત્તા માત્ર અધ્યક્ષ પાસે છે. તેથી, પક્ષના કોઈપણ સભ્ય અજિત પવાર અથવા કોઈપણ મંત્રીને ગેરલાયક ઠેરવવામાં આવશે નહીં અથવા અધ્યક્ષ અંતિમ નિર્ણય ન લે ત્યાં સુધી રહેશે.
17) વિધાયક પક્ષના નેતા અથવા મુખ્ય દંડક કોણ છે તે અંગેના હરીફ વિવાદના ચહેરામાં, સ્પીકરે વિધાનસભ્ય પક્ષના નેતા અથવા વ્હીપને ઓળખવા માટે રાજકીય પક્ષના નિયમો અને નિયમોના આધારે અલગ તપાસ કરવી જોઈએ. .
18) હાલના કેસમાં બંને જૂથો દ્વારા ગેરલાયકાતની અરજીઓ દાખલ કરવામાં આવી છે. ધારાસભ્ય પક્ષના નેતા અને વ્હીપ અંગે હરીફ દાવાઓ થઈ રહ્યા છે. તેમનો નિર્ણય પ્રમુખના વિશિષ્ટ અધિકારક્ષેત્રમાં હોવાથી અને જ્યાં સુધી તે નિર્ણય લેવામાં ન આવે ત્યાં સુધી પક્ષમાં કોઈપણ વ્યક્તિને રાષ્ટ્રવાદી વ્હિપ તરીકે કાયદેસર રીતે નિયુક્ત કરવામાં આવી હોય તેવી ધારણા પર કોઈ કાર્યવાહી કરી શકાતી નથી.
19) સિમ્બોલ્સ ઓર્ડર, 1968 હેઠળની અરજીનો નિર્ણય કરતી વખતે, ચૂંટણી પંચ સમક્ષ કેસના તથ્યો અને સંજોગોની તપાસ કર્યા પછી અંતિમ નિર્ણય લીધા વિના પક્ષના સભ્યોને દૂર કરવા, હાંકી કાઢવાની કોઈ કાર્યવાહી અન્ય કોઈ પક્ષ દ્વારા લેવામાં આવશે નહીં.
20) અજિત અનંતરાવ પવારને NCPના ધારાસભ્ય અને સંગઠનાત્મક એમ બંને સભ્યોનો જબરજસ્ત બહુમતીનો ટેકો ચાલુ છે. જ્યાં સુધી ECI દ્વારા આ બાબતનો નિર્ણય લેવામાં ન આવે ત્યાં સુધી કોઈપણ પક્ષ દ્વારા પસાર કરાયેલા કોઈપણ આદેશ અથવા નિર્દેશની NCPના કોઈપણ સભ્ય પર કોઈ અસર થશે નહીં.
આ સમાચાર પણ વાંચો : Lok sabha Election 2024: મોટા સમાચાર! નિર્મલા સીતારમણ, જ્યોતિરાદિત્ય શિંદેની સાથે ઘણા મંત્રીઓને પદ પરથી હટાવવામાં આવશે? ભાજપનો મોટો ગેમ પ્લાન